Hint Kültüründe Evlilik ve Filmler

Hint filmleri izleyerek Hint kulturu hakkinda fikir edinmek mumkun. Sonucta sinema gercek hayatin bir yansimasi. Ama bu filmlerde gosterilen herseyin gercek hayatta aynen uygulandigi anlamina gelmiyor. Peki Hint fimlerinde yansitilanlarin ne kadari dogru?

Dugunler Hint kulturunde cok buyuk onem teskil ediyor. Hintlilerin cogu gorucu usuluyle evleniyorlar. Tabiki ask evliligi yapan cok insan var. Ama yinede toplumun cogunlugu, hangi din ve kesimden olursa olsun, ailesinin sectigi kisiyle evlenmeyi tercih ediyor. Ve de bunun egitimle yada meslekle bir alakasi yok.

Hindistan’da evlilik bazen akrabalar araciligyla oluyor, bazen evlilik sirketleri ve siteleri sayesinde.

Turkiye’de, bir gazeteye evlenmek icin ilan vermek soz konusu olamaz ama Hindistan’da bu olagan birsey. Mere Brother Ki Dulhan filminde Imran’in oynadigi karakter abisine gelin bulmak icin gazeteye resimli bir ilan vermisti. Aiyya’nin ilk sahnesinde Rani’nin filmdeki kardesi ablasinin gazetedeki evlilik ilanini okuyordu. Evet bu gercekten dogru, Hindistan’da gercekten boyle ilanlar veriliyor ve bu hic de ayip birsey degil.

Bas rollerinde Shahid Kapoor ve Amrita Rao'nun oynadigi, evliligi konu alan 2006 filmi "Vivah"

Vivah filminda, Shahid Kapoor, mustakbel esini gormeden once onun resmini gormus ve onunla gorusmeyi oyle kabul etmisti. Kal Ho Na Ho filminde, Preity’nin inatci babannesi devamli ona Punjabi bir koca bulmak pesindeydi. Devamli evlilik sirketinden yakisikli Sikh genclerin resimlerini istiyor ve Preity’e zorla gosteriyordu.

Es aramak ve bir cok aday arasindan secim yapmak ve bu secimi ask disindaki faktorlere dayanarak yapmak Hindistan’da cok normal. Ayrica bunun egitimle de bir ilgisi yok. Benim yakin bir Hintli arkadasim bir muhendis, Master’i var, Amerika’da yasiyor. Ama evlenmeye karar verince, kendisi birini aramak yerine, karari ailesine birakti. Sans eseri, Hindistan’da bir arkadasinin dugununde bir kiz gordu, ailesine o kizin ailesiyle konusmasini istedi. Kiz da onun gibi ayni Guney Hint eyaletindendi. Ayni kast’a aittiler ve ayni dili konusuyorlardi. Kiz da master yapmis egitimli birisiydi. Kizin ailesi kabul etti ve birbirini hic tanimayan iki kisi boylece evlenmis oldu. Hint kulturunde evlilik ve aile kurma konusunda ebeveynlerin goruslerine ve isteklerine genel olarak cok deger veriliyor.

Iki aile cocuklarini evlendirmeye karar verince, bir cok gelenek, gorenek ve ayin soz kousu. Tabiki bu gelenekler, ailenin mensup oldugu din, kast ve kulture dayali. Hindistan’in cogunlugu Hindu ama cok buyuk bir Musluman ve Hristiyan kesim de var. Hatta Hindistan’daki Muslumanlarin sayisi, Pakistan’dakinden daha fazla. Muslumanlar, ayni bizim ulkemizdeki gibi resmi ve imam nikahi ile evleniyorlar. Ama bizim modern geleneklerimizden biraz farkli.

Kabhi Kushi Kabhi Ghan filminde, Kajol ve Shahrukh'un Musluman arkadaslari'nin nikahinda dans ettigi sahne.

Kabhi Kushi Kabhi Gham filminde, Kajol’un en yakin arkadasi bir Muslumandi. Ve Kajol ve Shahrukh o kizin dugunune katilmisti. “Yeh ladka hai Allah” sarkisinin basinda bir imam nikahi sahnesi var. Kiz ve erkek, odanin farkli yerlerinde, ve diger tarafa gozukmeyecek sekilde otururlar. Her tarafin bir elcisi vardir ve evliligi kabul edip etmediklerini sorar. K3G’de elcileri Shahrukh ve Kajol du. “Kabul hai, kabul hai…” (Kabul ediyorum) dendi ve nikah kiyildi. Ayrica benim gozlemledigim bir baska gelenek, bir Musluman ciftin nikahi olunca, yuzleri kapali iken, ortalarina, yere bir ayna koyuluyor. Cift ilk kez birbirilerinin yuzunu ayna’da goruyorlar. Ilk kez gormeselerde, bu bir gelenek.

Ayrica Musluman Hintliler, ayni Hindu ve Hristyan Hintliler gibi dugunden once kina (mehndi) yakiyor, ve zerdecal ile yikaniyor. Hatirlarsaniz, Kal Ho Na Ho’da Preity’nin dugunun’den bir gun once, kiz tarafi arasinda yapilan bir eglence vardi. Hatta Shahrukh, yuzune zerdecal surmek uzereyken, vazgecip onu yanagindan opmustu. Zerdecal cilte parlaklik ve canlilik verir. Ve dugunlerden once hem Muslumanlar, hem Hindular tarafindan kullanilir. Ayrica sadece gelinler tarafindan,degil, damatlar tarafindanda. Ayni sekilde onlarda zerdecalla yikaniyorlar. Erkeklerin elinede kina yakiliyor ama tabiki daha az. Zerdecalla yikanmak ve kina yakmak genelde ayni gun yapiliyor.

Hindu dugunleri cok farkli, cok detayli. Iste bir Hindu dugununde gerceklesenler:

Nisan—Nisan aylar once yada dugun’den sadece gunler once olabilir. Dugun kadar buyuk bir kutlama degildir. Yuzukler takilir ve eglenilir.

Sangeet—Dugunden 4-5 gun once gerceklesir. Sadece kadinlarin katildigi muzikli dansli bir eglencedir.

Mehndi—Dugun’den bir gun once kina yakilir. Kina’dan once geline ve damada zerdecal surulur. Karsi taraftan kimse katilmaz, aile icidir.

Shaadi—Dugun, dini nikah

Reception—Nikah’dan hemen sonraki yemek ve eglence

Hindu dini nikahi sirasinda gerceklesenler:

Jaimala – Damat gelinle evlenmek ve gelini alip gitmek icin “bharat” la birlikte (yani damat’in tarafi) dugun mekanina gelier. Damat gelir gelmez, gelin ve damat, birbirlerinin boyunlarina cicekler takarlar. Bu birbirlerini kabul ettiklerini sembolize ediyor.

Kanyadan –Anne ve baba tarafindan, gelinin damad’a sembolik olarak teslim edilmesi. Gelini damada babasi teslim eder.

Havan—Ates yakilmasi. Cift, rahip ile birlikte atesin basina oturur ve dini Sanskrit dualar esliginde bazi ayinler gerceklesir, atese pirinc, vs atilmasi gibi.

Gath Bandhan – Ates etrafinda donmeden once, gelinle damadin esarplarla baglanmasi. Genelde erkegin dupatta’si (boynundaki tul), kiz’in kiyafetine baglanir. Bu sonsuz baglarinin semboludur.

Mangalphera—Ates etrafinda donmek. Once erkek onde, sonrada kiz onde bir sekild ates etrafinda saat yonunde dort kere donulur. Her tur’un manevi bir anlami vardir.

Sindoor ve Mangal Sutra—Damat, kizin alnina, sac arasina, sindoor, yani kirmizi bir pudra surer. Bu evli kadinlarin isaretidir. Sonra damat gelin’in boynuna, evli kadinlarin taktigi kolye’yi, mangal sutra’yi takar. Artik nikah tamamlanmistir.

Aashirvad—Gelinle damat, anne ve babalarinin ayaklarina degerek saygi gosterir ve hayir duasi alirlar. Daha sonra diger davetliler gelinle damadi tebrik eder ve yemege ve eglenceye gecilir.

Aishwarya Rai Choker Bali ve Devdas filmlerinde bir Bengali'yi oynuyor. Bengali dugunleri Hindu dugunlerinden daha farkli. Bengali gelinler, ellerinde yapraklar, omuzlara alinarak, damadin etrafinda dondurulur.

Hatirlatmaliyim ki Hindistan’da pek cok eyalet, din ve kultur var. Mesela Punjabilerin ait oldugu Sikh dininin dugun gelenekleri farkli. Hindu olmalarina ragmen, Bengalilerin dugun adeleri farkli. Guney Hindistan’daki kulturlerin dugun adetleri daha da farkli. Hepsinde, atesin etrafinda donmek var ama onceki ve sonraki adetler farklilik gosterebiliyor. (Ayrica guney Hint dugunleri cok guzel, firsat bulursaniz Guney Hint filmleri (Telugu, Tamil, Malayalam…) izlemenizi tavsiye ederim!)

Neredeyse her Hint filminde bir dugun sahnesi vardir. Ve biz sevdigimiz oyunculari, dugunlerde karsilikli dans ederken, sarki soylerken ve atisirken goruruz. Elbette gercek hayatta, dugunlerde dans ve sarki var ama tam bu sekilde degil. Dugunun oncesinde zaten butun dostlar ve arkadaslar eve gelmis oluyor. Genelde dugun aktiviteleri, bir hafta kadar once basliyor. Bu sure icinde, annaneler, babaneler sarki soyler ve gencler dans ederler. Ama tabiki koreografili bir sekilde degil. Dilwale Dulhania Le Jayenge’de babanenin sarkilar soyledigi ve soylettigi sahneyi hatirliyor musunuz? Iste gercek hayatta da boyle. Hatta DDLJ’deki dugun aktiviteleri baya gercekci. Tanu Weds Manu filmini de tavsiye ederim. Kangana’nin koreografisi disinda, hersey cok gercekciydi.

Dilwale Dulhania Le Jayenge filminde, dugunden onceki kutlamalardan bir tanesi, "Mehndi Laga Ke Rakhna" sarkisi. Elbette gercek hayatta dugunlerde insanlar dans ediyor ve egleniyorlar. Ama koreografi ile birlikte degil tabiki.

Dugun gununde de dans ve eglence var ama genelde kucuk cocuklar ve genc kizlar onceden calistiklari dans gosterilerini sergilerler. Buyukler izler. Bir Hintli arkadasim Hristiyan olmasina ragmen, Hint tarzinda bir dugun yapmak istedi. Bazilarimiza dans etme gorevini verdi. Biz de bir kac gun onceden kolay bir koreografi hazirladik ve dugun gununde dans ettik. Zaten dugunun sonunda, DJ’le herkes dans etme firsati buldu.

Filmlerde gordugumuz dugun danslari, cok uzun calismalar, detayli koreografiler ve profosyonel danscilarla bir araya geliyor. Bir sarkiyi cekmek en az 3 gun suruyor. Bunun oncesinde haftalarca suren bir koreografi calismasi var. Oyle naturel gosterdiklerine bakmayin.

Ayrica kimse dugunlerde sarki soylemiyor! Eger profosyonel sarkici olarak cagrilmadiysa tabi. Dugun oncesi aile arasinda soylenen sarkilar var (sangeet ve mehndi’de) ama bizim kina gecerinde soyledigimiz “yuksek yuksek tepelere ev kurmasinlaaaar…” dan pek farsiz degil.

Aslinda Hint kulturu filmlerdekine yakin. Bir kere Hintliler cok eglenceli insanlar, dans etmeyi, oyun oynamayi cok seviyorlar. Hic bir bayram ve organizasyon dansiz tamamlanamaz. Hindistan’da tamamen dans’a dayali bayramlar bile var. Dansi Hintliler’den ayirmak imkansiz. O yuzden de dugunlerin bu kadar eglenceli olmasina sasirmamak gerek.

Hint filmleri her zaman gosterisli olmustur. Kabhi Kushi Kabhi Gham, Devdas, Hum Dil De Chuke Sanam’i dusunun. Bu fimlere “larger than life” filmleri denir. Yani “hayattan daha buyuk filmer.” Bu filmler abartili ve gercek hayatin cok disinda. Ama bu bilinerek yapilan birsey. Bir teori Hindistan’in fakir olmasina ve Hindu ideolojisine dayaniyor. Hindistan gelisiyor ama hala cok fakir bir ulke. Bir cok insan sefalet icinde yasiyor. Ayrica Hindularin reinkarnasyon inanclari var. Bu inanclari bazen de suistimal ediliyor. Kimilerine gore, Hintli fakirlerinin durumlarina karsi gelmeme sebepleri reinkarnasyon inanclari. Su an cektikleri acilarin bir onceki hayatta isledikleri gunahlardan kaynaklandigina inandiklari, ve tekrar dogma umutlari oldugu icin durumlarini kabulleniyorlar. Filmler ise, fakirlere asla yasayamayacagi hayatlari tatma imkani veriyor ve bir sonraki hayatlari icin umut beslemelerine sebep oluyor.

Bu teori ne kadar dogru bilmiyorum. Ama Bollywood son zamanlarda daha gercekci filmler yapmaya basladi. Ama bence Bollywood’un cok da gercekci olmasina gerek yok. Bir cogumuz Bollywood’u bu ihtisamli goruntusunden dolayi seviyoruz. Bollywood izlerken tasalarimizi unutuyoruz.

Bazi Hint oyuncularin gercek hayattaki dugun resimleri: